Er is een tekort aan ongeveer 500 soorten medicijnen in ons land. Is dat even problematisch als we denken? Op (link) vindt u meer achtergrondinformatie over de oorzaken van deze tekorten, wat dit concreet betekent en welke maatregelen er al zijn genomen.
Als federaal volksvertegenwoordiger bevoegd voor de parlementaire commissie Gezondheid en Gelijke Kansen heb ik enkele voorstellen die er kunnen voor zorgen dat het probleem van ontbrekende geneesmiddelen stap voor stap wordt teruggedrongen. Een goede gezondheidszorg is immers een basisrecht.
Eerst en vooral verwacht ik dat het Grondwettelijk Hof groen licht geeft voor de wet van maart 2019 – deze Wet zorgt ervoor dat de levering van geneesmiddelen door de groothandelaar-verdeler prioriteit geeft aan Belgische patiënt. Deze wet biedt een antwoord op de problemen rond onbeschikbaarheden die optreden door de export naar het buitenland. Groothandelaar-verdeler worden verplicht om de geneesmiddelen op de Belgische markt te houden, dit om te vermijden dat deze geneesmiddelen in het buitenland terechtkomen. Indien het nodig blijkt, kunnen we de wet verfijnen, want het is onaanvaardbaar dat geneesmiddelen die voor de Belgische markt zijn bestemd, toch worden geëxporteerd.
Ten tweede draag ik voor dat er verder wordt ingezet op de Task Force, de werkgroep waarbij met vertegenwoordigers van de apothekers, producenten en groothandelaars samenzitten rond de problematiek van onbeschikbare geneesmiddelen. Deze aanpak werkt momenteel goed, maar optimalisaties zijn mogelijk. De werkgroep kan werkdocumenten uitwerken omtrent rationeel gebruik van de beschikbare (beperkte) voorraad van geneesmiddelen (bijvoorbeeld prioriteiten stellen bij de indicaties van het onbeschikbare geneesmiddel) en mogelijke oplossingen aanleveren in geval van totale onbeschikbaarheid en gebrek aan alternatieven. Ook het FAGG kan het overzicht van ontbrekende geneesmiddelen optimaliseren door systematisch e-mails te sturen naar farmaceutische bedrijven om hun meldingen van onbeschikbaarheid bij te werken, daar is het ook mee bezig. De structuur en maatregelen beslissingsboom (zie vorige onderdeel) moeten worden opgevolgd en uitgevoerd.
Een verbeterde communicatie tussen het FAGG de gezondheidszorgbeoefenaars is ook wenselijk en het derde beleidsvoorstel. De lijst met onbeschikbaarheden op de website van het FAGG kan worden aangevuld met alternatieven (vermelding dat bv. verpakking van 20 pillen wel nog beschikbaar is, dat merk Y een alternatief voor X is…). We moeten sneller informatie tot bij de zorgverleners krijgen, zodat de administratieve last voor apothekers en dokters wordt verminderd. Vandaag is het zo dat de apotheker zelf op zoek moet gaan naar een alternatief (wat hij/zij meestal in een generieke variant vindt) en daarvoor de arts moet contacteren om het voorschrift te wijzigen. Daarom stel ik voor om het digitale voorschrift automatisch te koppelen met een lijst van onbeschikbare middelen. Denk bijvoorbeeld aan een dokter die een geneesmiddel wilt voorschrijven aan een patiënt en daarbij direct een melding krijgt op zijn scherm dat het geneesmiddel beperkt beschikbaar is. De dokter kan dan direct een alternatieve verpakkingshoeveelheid of medicijn met dezelfde therapeutische werking voorschrijven, dat is een pak eenvoudiger.
Minstens even belangrijk is de communicatie met de patiënten, dit is het vierde beleidsvoorstel. Het is vervelend voor patiënten indien de apotheker een andere verpakking(sgrootte) van hetzelfde geneesmiddel (of met dezelfde therapeutische werking) die ze normaal gebruiken, meegeeft. Ook door de berichtgeving van de beperkte beschikbaarheid van geneesmiddelen kunnen mensen angstgevoelens krijgen, omdat ze denken dat ze hun medicatie niet zullen krijgen. Daarom wil ik inzetten op de gezondheidskennis (= gezondheidswijsheid) van de Belgen, zodat mensen begrijpen wat (die andere verpakking van) het geneesmiddel voor hen betekent, en hoe ze hun gezondheid kunnen verbeteren. Voormalig kamerlid Ine Somers diende hiervoor al een resolutie in, ik heb deze intussen opnieuw ingediend (initieel zie https://www.lachambre.be/doc/flwb/pdf/54/3050/54k3050001.pdf).
De onbeschikbaarheid van geneesmiddelen is geen specifiek Belgisch probleem, maar een probleem dat zich op Europees of zelfs wereldwijd voordoet. De experten van het FAGG overleggen regelmatig met de bevoegde overheden van de andere lidstaten om gemeenschappelijke oplossingen uit te werken met het oog op de Europese solidariteit. Dit is mijn laatste beleidsaanbeveling: pak het probleem internationaal aan.