De varkenssector bevindt zich in woelig vaarwater. De Afrikaanse varkenspest bij everzwijnen in ons land en in Duitsland confronteerde onze varkenshouderij met een prijshandicap. Eind 2019 en begin 2020 was er wat zuurstof voor de Vlaamse varkenshouders toen de prijzen piekten, maar toen gooide de coronacrisis roet in het eten. Sinds eind februari van dit jaar lijken de prijzen opnieuw wat te stijgen. “Om een billijk inkomen te garanderen aan alle schakels van de keten, heb ik mij ertoe verbonden om, samen met alle actoren, een methode te zoeken voor een correcte verdeling van de marges”, antwoordt federaal minister van Landbouw David Clarinval (MR) op de parlementaire vraag van Kamerlid Robby De Caluwé (Open Vld).
De Vlaamse varkenshouders hebben magere maanden achter de rug. “De prijs situeert zich blijkbaar rond de 80 cent per kilo”, weet federaal parlementslid Robby De Caluwé (Open Vld). “Dat is een historisch laag niveau. Als klap op de vuurpijl zijn de voederprijzen fors gestegen. Traditiegetrouw zijn de varkenshouders als laatste schakel in de keten het sterkst geraakt. Ze stellen vast dat de prijzen voor varkensvlees in de handel daarentegen wel gestegen zijn. Het maakt de vraag naar een betere verdeling van de winsten in de ganse ketting andermaal actueel.”
Erkenning als sector in crisis
Om de noodlijdende varkenssector te ondersteunen, erkende federaal minister van Landbouw David Clarinval (MR) op 22 december 2020 de varkenshouderij als sector in crisis. “Daardoor konden de varkenshouders genieten van een uitstel of een vrijstelling van sociale bijdragen voor het laatste kwartaal van 2020 en het eerste kwartaal van 2021”, aldus minister Clarinval. “Deze maatregelen zullen worden verlengd met twee bijkomende kwartalen. Het is echter te vroeg om het aantal aanvragen en de werkelijke impact van deze maatregelen voor de varkenssector te kennen.”
De heropening van de exportmarkten is volgens de minister een prioriteit voor de varkenssector. “Ik volg van zeer nabij de indiensttreding van de attaché van het FAVV in de Belgische ambassade in Beijing”, zegt hij. “Deze zal, in nauwe samenwerking met het Vlaamse en het Waalse gewest, een bepalende rol spelen in de nodige onderhandelingen over de hervatting van de export naar de Chinese markt en zal ook belast zijn met de bevordering van de export van onze landbouwproducten naar andere buurlanden van China.”
Heropening exportmarkten niet eenvoudig
Hoewel België de status van ‘vrij van Afrikaanse varkenspest’ heeft behaald, zijn er nog 17 derde landen waarnaar varkensvlees nog steeds niet geëxporteerd kan worden, met name Taiwan, Zuid-Korea, Zuid-Afrika, China, Wit-Rusland, Australië, Japan, Mexico, Uruguay, Colombia, Nieuw-Caledonië, Barbados, de Dominicaanse Republiek, Sri Lanka, de Seychellen, Nicaragua en Peru.
“De heropening van belangrijke exportmarkten, zoals China en Zuid-Korea, belooft een lang proces te worden”, vreest Clarinval. “Bovendien, als er inspectiebezoeken nodig zouden zijn, zal de Covid-19-situatie wellicht moeilijkheden en bijkomende vertragingen veroorzaken.”
Sinds eind februari zien we in België een aanzienlijke stijging van de varkensvleesprijzen, die wordt gedreven door de export van varkensvlees van Spanje naar China. “Die stijging zou voor langere termijn moeten zijn gezien de context en de huidige heropening van de markt”, aldus de landbouwminister. “Dit is een goed signaal voor de Belgische varkenssector.”
Ketenoverleg stimuleren
Clarinval geeft nog mee dat hij aan zijn kabinet heeft gevraagd om het proces van het ketenoverleg opnieuw te lanceren en met de steun van het Prijzenobservatorium van de FOD Economie een onderzoek te organiseren naar de winstmarges van de verschillende actoren uit de agrovoedingsketen. “Ik heb me ertoe verbonden om samen met alle betrokkenen een methode te zoeken om de marges te verdelen die een billijk inkomen garandeert aan alle schakels van de keten”, besluit hij. “Dit werk zal het voorwerp uitmaken van een wetsontwerp over de landbouwprijzen, zoals opgenomen in het regeerakkoord.”
“Het is belangrijk dat elke schakel van de ketting, en dus ook de varkenshouders, een fair aandeel van de winst kunnen krijgen zodat hun bedrijven leefbaar blijven.”
-Kamerlid Robby De Caluwé (Open Vld)
Parlementslid Robby De Caluwé is alvast tevreden met die belofte. “Het is immers belangrijk dat elke schakel van de ketting, en dus ook de varkenshouders, een fair aandeel van de winst kunnen krijgen zodat hun bedrijven leefbaar blijven”, reageert hij. “Als we onze landbouw willen verduurzamen, slaat dat niet alleen op de ecologische dimensie, maar ook op de economische en sociale dimensie.”